Geld maakt (niet) gelukkig

Geld draagt nauwelijks bij aan geluk. Alleen als je weet hoe je het moet besteden, heb je iets aan geld, zegt Roos Vonk. Ze geeft tips hoe je gelukkig wordt van geld.                       


Nu we flink moeten bezuinigen, is het geruststellend te weten dat geld nauwelijks bijdraagt aan geluk. Je zou van geld best heel gelukkig kunnen worden, áls je weet hoe je het moet besteden. Vergelijk het met een wijncollectie: met veel geld kun je een prachtige verzameling aanleggen, maar als je geen verstand hebt van wijn wordt dat lastig. Met geluk is het niet anders: alleen als je snapt hoe je het moet besteden, heb je iets aan geld. Mensen hebben echter heel verkeerde ideeën over waar ze gelukkig van worden.






Psychologen* hebben daarom verschillende aanbevelingen op een rij gezet op basis van diverse studies. Een ervan is: Geef je geld uit aan anderen. In een onderzoek werd gekeken hoeveel geld mensen uitgaven aan a) rekeningen en vaste uitgaven, b) cadeautjes voor zichzelf, c) cadeautjes voor anderen en d) goede doelen. Het bleek dat alleen c) en d) gerelateerd waren aan het geluk van de respondenten. Nu zou je kunnen denken dat die vrijgevige mensen misschien gewoon aardiger waren, of in elk geval rijker. Daarom kregen deelnemers in een andere studie geld van de onderzoeker, met de opdracht het voor het eind van de dag ofwel aan zichzelf ofwel aan anderen uit te geven. Degenen die - puur op basis van toeval - de tweede opdracht kregen, bleken 's avonds gelukkiger te zijn dan de andere groep. En dat terwijl mensen dénken dat ze gelukkiger worden van geld aan zichzelf uitgeven.

Als je dan toch geld aan jezelf moet uitgeven, koop dan geen hebbedingen maar ervaringen: een reis, een bungeejump, een kookcursus. Ervaringen zijn meer gekoppeld aan wie je bent en hoe jij ze beleeft, waardoor frustrerende vergelijkingen (‘misschien was die andere vloer toch beter') minder voor de hand liggen. Achteraf hebben mensen vaker spijt van ding- dan van doe-bestedingen. Nog een nadeel van dingen is gewenning. Een nieuw bankstel of een mooi jasje wordt snel ‘gewoon' en dan doet het niks meer voor je geluk. Je kunt juist wel heel gelukkig worden van de voor- en napret van ervaringen. Bovendien kun je anderen er ook weer over vertellen - wat nog eens een ervaring erbij is, want andere mensen zijn onze grootste bron van geluk.

Vanwege de gewenning kun je beter véél kleine dingen of ervaringen kopen dan een beperkt aantal grote. Het bleek zelfs dat mensen meer genieten van een massagestoel die 80 seconden masseert, dan 20 seconden stopt en dan weer 80 seconden masseert, dan van een stoel die 180 seconden continu doorgaat. Gebruikers hadden het omgekeerde verwacht, maar blijkbaar zijn mensen in 80 seconden al gewend aan de massage, en halen ze er meer genoegen uit na een onderbreking die de gewenning doorbreekt. Een ander nadeel van ‘grote' genoegens is de zogenoemde afnemende marginale utiliteit: je hebt bijvoorbeeld minder plezier als je één keer een grote koek van 100 gram eet dan vijf keer een koekje van 20 gram. Geluk is meer gerelateerd aan de frequentie van positieve gevoelens dan de intensiteit ervan. Het zijn dus ‘de kleine dingen die het doen', en en ze doen meer dan die ene piekervaring. Rijkdom is in dit opzicht bedrieglijk, want die is impliciet een belofte van groot geluk, waardoor mensen minder gevoelig worden voor kleine genoegens. En juist het vermogen om daarvan te genieten, blijkt gelukkig te maken.

Al met al denk ik dat het helemaal niet erg is als er drastisch wordt bezuinigd, als we maar wel met z'n allen cursussen krijgen over geluk. Dan halen we meer geluk uit minder geld, zo eenvoudig is het. Volgende week nog meer aanbevelingen.

* Dunn, E. W., Gilbert, D. T., & Wilson, T. D. (2011). If money doesn't make you happy then you probably aren't spending it right. Journal of Consumer Psychology, 21, 115-125.

Klik hier voor de Bron

Ik denk dat het soms makkelijk praten is als je zelf je pleziertjes in het leven kunt bekostigen. Er zijn momenteel helaas genoeg mensen waar dat niet bij is. De voedselbank loopt elke dag nog vol. Hiermee wil ik niet aangeven dat mensen met een minder inkomen per definitie ongelukkig zijn. Maar ook deze mensen zouden het fijn vinden om zelf hun eten te kopen, er van kunnen genieten met familie. Het gevoel van schaamte rondom de voedselbank is enorm groot. Je laat zien dat je geen cent te makken hebt.


Ieder mens is uniek, iedereen heeft eigen manieren om een geluksgevoel te creëeren. Mensen met een hoog inkomen houden bijvoorbeeld van activiteiten of spullen die weinig tot geen geld kosten. Mensen met een laag inkomen zouden bijvoorbeeld juist wel van activiteiten kunnen houden wat meer geld kost. Zij moeten hun levenspatroon aanpassen op wat zij verdienen. Maar kunnen hierdoor zeker een stuk ongelukkiger zijn dan dat ze het wel hadden gekund.


Maar, zoals wij hier in Brabant zeggen..... Ge wit oit noit nie.. Gelukkig zijn kun je niet voor een ander bepalen.